Nowe Rozporządzenie UE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation, PPWR) 2025/40
Jakie zmiany wprowadza i co to oznacza dla gospodarki o obiegu zamkniętym w Unii Europejskiej?
1. Kontekst i znaczenie przepisów
Opakowania i odpady opakowaniowe stanowią jeden z głównych obszarów regulowanych przez politykę środowiskową Unii Europejskiej. Według danych:
- 40% tworzyw sztucznych wykorzystywanych w UE dotyczy właśnie opakowań,
- połowa (1/2) śmieci morskich to odpady opakowaniowe,
- w 2022 r. w Unii Europejskiej wytworzono średnio 186,5 kg odpadów opakowaniowych na osobę.
Tak znaczący udział opakowań w strumieniu odpadów sprawia, że to właśnie w tym obszarze można szukać największego potencjału do redukcji marnotrawstwa zasobów i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, m.in. poprzez ponowne użycie, recykling oraz ograniczanie niepotrzebnych lub nadmiernych opakowań.
2. Od Dyrektywy PPWD 94/62/WE do Rozporządzenia PPWR 2025/40
Dotychczas podstawę prawną w zakresie gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi stanowiła Dyrektywa 94/62/WE (PPWD). W odpowiedzi na nowe wyzwania i potrzeby rynku wewnętrznego oraz ambitniejsze cele środowiskowe, Unia Europejska przyjęła Rozporządzenie 2025/40 (PPWR), które:
- Weszło w życie 11 lutego 2025 r.
- Zastąpi Dyrektywę 94/62/WE po 18 miesiącach od tej daty (tzn. Dyrektywa zostanie formalnie uchylona 12 sierpnia 2026 r.), choć niektóre jej postanowienia będą obowiązywać dłużej.
Różnica między dyrektywą a rozporządzeniem polega m.in. na tym, że rozporządzenie jest aktem prawnym bezpośrednio stosowanym w całej UE, co ogranicza ryzyko różnych interpretacji i rozbieżności we wdrażaniu w poszczególnych państwach członkowskich.
3. Cele Rozporządzenia PPWR
Nowe przepisy mają przyczynić się do:
- Zapobiegania i ograniczania ilości odpadów opakowaniowych
- M.in. poprzez rozwój systemów ponownego użycia i ponownego napełniania.
- Promowanie lżejszych, mniej zasobochłonnych oraz wielorazowych opakowań.
- Uczynienia wszystkich opakowań wprowadzanych na rynek UE gotowymi do recyklingu w sposób ekonomicznie opłacalny do 2030 r.
- Zwiększanie zawartości surowca wtórnego w opakowaniach (np. określone procenty udziału recyklatu w tworzywach sztucznych, szkle, metalu).
- Opracowanie i przyjęcie zharmonizowanych norm dotyczących projektowania opakowań.
- Zwiększenia bezpiecznego wykorzystywania przetworzonych tworzyw sztucznych
- Ograniczenie i docelowo eliminacja najbardziej szkodliwych substancji (w tym PFAS – substancje per- i polifluoroalkilowe).
- Zapewnienie, że materiały odzyskane i pochodzące z recyklingu spełniają wysokie standardy bezpieczeństwa.
- Obniżenia zużycia materiałów pierwotnych w opakowaniach
- Dążenie do neutralności klimatycznej do 2050 r. poprzez ograniczanie emisji gazów cieplarnianych związanych z produkcją i utylizacją opakowań.
- Promowanie materiałów odnawialnych i recyklingu wysokiej jakości.
4. Kluczowe wymagania PPWR
- Ograniczenia dotyczące niektórych jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych
- Na przykład opakowania dla owoców i warzyw o wadze < 1,5 kg czy jednorazowe saszetki z przyprawami lub sosami w hotelach, barach i restauracjach (tzw. single-serve).
- Rozwijanie alternatyw, które są wielorazowe, biodegradowalne lub łatwiej poddawane recyklingowi.
- Minimalizacja wagi i objętości opakowań
- Zakaz „nadmiernego pakowania” (overpackaging).
- Wymóg unikania niepotrzebnych warstw opakowań, zwłaszcza w e-handlu.
- Obowiązkowe cele dotyczące zawartości materiałów pochodzących z recyklingu
- Na lata 2030 i 2040 określono konkretne cele procentowe udziału recyklatu w opakowaniach (zależnie od materiału).
- Możliwość przynoszenia własnych opakowań
- Przedsiębiorstwa oferujące jedzenie na wynos będą musiały umożliwić klientom użycie własnych opakowań wielorazowych (np. kubki, pudełka), bez naliczania dodatkowych opłat.
- Ograniczanie substancji budzących obawy
- Wprowadzono limity i obowiązki informacyjne w zakresie stosowania PFAS oraz innych chemikaliów uznanych za szczególnie niebezpieczne.
- Cel: eliminacja szkodliwych substancji z obiegu materiałów opakowaniowych.
5. Realizacja i wdrożenie nowych przepisów
- Zharmonizowane normy: Szczegółowe wymogi dotyczące projektowania opakowań, recyklingu czy ponownego użycia będą doprecyzowywane w zharmonizowanych normach i aktach wykonawczych (tzw. akty delegowane).
- Wytyczne: Komisja Europejska opracuje wytyczne pomocnicze dla państw członkowskich oraz przedsiębiorstw, ułatwiające wypełnienie wymagań PPWR.
- Spotkania i konsultacje: 16 grudnia 2024 r. Komisja zorganizowała (i będzie organizować kolejne) wydarzenia online, podczas których interesariusze mogą uzyskać najnowsze informacje na temat wdrożenia przepisów i wymieniać się doświadczeniami.
6. Oś czasu (Timeline)
- 20 grudnia 1994 r.: Wejście w życie Dyrektywy 94/62/WE (PPWD).
- 30 listopada 2022 r.: Komisja Europejska przyjęła projekt rewizji przepisów dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych (zapowiedź PPWR).
- 11 lutego 2025 r.: Rozporządzenie PPWR (2025/40) oficjalnie wchodzi w życie.
- 12 sierpnia 2026 r.: Ogólna data stosowania PPWR (18 miesięcy po wejściu w życie); Dyrektywa 94/62/WE zostaje uchylona (choć niektóre jej postanowienia mogą obowiązywać dłużej).
- 12 sierpnia 2026 r. – 2030 / 2040: Stopniowe osiąganie celów dotyczących recyklingu, minimalizacji odpadów i udziału materiałów z recyklingu.
7. Co to oznacza dla przedsiębiorstw i konsumentów?
Przedsiębiorstwa
- Konieczność dostosowania projektów opakowań do restrykcyjniejszych wymagań (np. w zakresie masy, składu, recyklowalności).
- Rozbudowane obowiązki sprawozdawcze i potencjalne wyższe koszty za opakowania niewpisujące się w zasady ekoprojektu.
- Możliwość skorzystania z rynku surowców wtórnych na dużą skalę (zwiększony popyt na tworzywa sztuczne, metal, szkło, papier z recyklingu).
- Potencjalne przewagi konkurencyjne dla firm inwestujących w innowacyjne, wielorazowe rozwiązania.
Konsumenci
- Większa przejrzystość i czytelne oznakowanie opakowań (np. informacja o możliwości recyklingu czy ponownego użycia).
- Rozwój i upowszechnienie systemów zwrotnych (kaucje na opakowania wielokrotnego użytku, automaty skupujące butelki itd.).
- Możliwość korzystania z własnych wielorazowych opakowań przy zakupach na wynos bez dodatkowej opłaty.
- W dłuższej perspektywie – korzyści dla środowiska, czystszego otoczenia i mniejszej emisji gazów cieplarnianych.
Podsumowanie
Nowe Rozporządzenie 2025/40 (PPWR) w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych jest kluczowym narzędziem UE w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym. Określa ono:
- Rygorystyczne wymogi w zakresie projektowania opakowań (ekoprojekt, minimalizacja, substancje niebezpieczne).
- Ambitne cele recyklingu i udziału materiałów pochodzących z recyklingu do 2030 i 2040 r.
- Ograniczenia w stosowaniu jednorazowych opakowań i rozbudowę systemów wielorazowych.
- Ścisłe ramy odpowiedzialności producentów (zasada „zanieczyszczający płaci”) i obowiązek finansowania recyklingu.
W efekcie przepisy te mają:
- Istotnie zmniejszyć ilość generowanych odpadów,
- Zwiększyć efektywność wykorzystania zasobów,
- Zmniejszyć negatywny wpływ odpadów opakowaniowych na środowisko i zdrowie ludzi,
- Ułatwić państwom członkowskim osiąganie celów w zakresie neutralności klimatycznej do 2050 r.
Dla przedsiębiorstw oraz konsumentów oznacza to konieczność wprowadzenia zmian w codziennych praktykach (m.in. produkcyjnych i zakupowych), ale również otwiera nowe możliwości rozwoju innowacyjnych, przyjaznych środowisku rozwiązań opakowaniowych. W dłuższej perspektywie prawo to wpłynie na kształt rynku opakowań w całej UE, wspierając zrównoważony rozwój i budowanie nowoczesnej, konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
Źródła:
PaperWrap – Rewolucja w owijaniu palet
Współczesny sektor magazynowy i logistyczny zmaga się z coraz bardziej restrykcyjnymi regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska. Odpowiedzią na te wyzwania jest technologia owijania palet papierem oferowana przez PaperWrap. Owijarki te wykorzystują papier Advantage StretchWrap Mondi, stanowiąc ekologiczną alternatywę dla tradycyjnej folii stretch. Mimo wyższych kosztów jednostkowych papieru, rosnąca presja regulacyjna oraz rosnące oczekiwania konsumentów sprawiają, że owijanie palet papierem staje się niezbędnym elementem strategii wielu firm.
PaperWrap – Innowacja napędzana regulacjami ekologicznymi
Choć koszt papieru jest wyższy niż folii stretch, technologia PaperWrap zdobywa popularność przede wszystkim z powodu presji wynikającej z regulacji prawnych oraz rosnącej świadomości ekologicznej. Wprowadzenie nowych przepisów, takich jak Plastic Packaging Tax w wielu krajach, zmusza przedsiębiorstwa do wdrażania bardziej zrównoważonych rozwiązań w pakowaniu, co wymusza stosowanie papieru do owijania palet. Dodatkowo, klienci końcowi oraz duże korporacje coraz częściej wymagają od dostawców ekologicznych metod pakowania, co sprawia, że PaperWrap staje się naturalnym wyborem, nawet przy wyższych kosztach.
Trzy opcje owijarek PaperWrap
Owijarki PaperWrap są dostępne w trzech wariantach, co umożliwia dostosowanie rozwiązania do różnych potrzeb biznesowych:
- PaperWrap Semiautomatic stand alone – Podstawowy model, idealny dla firm, które potrzebują ekologicznego rozwiązania do pakowania palet zgodnego z aktualnymi normami.
- PaperWrap Fully automatic stand alone – Model o zwiększonej wydajności, dedykowany firmom o dużych wolumenach produkcji i magazynowania, które potrzebują szybkiego procesu pakowania.
- PaperWrap Fully automatic line integration – Dostosowane do indywidualnych potrzeb rozwiązanie, integrujące się z istniejącymi systemami automatyzacji w magazynach i centrach produkcyjnych.
Tutaj szczegółowa prezentacja 3 modeli PaperWrap: https://paperwrap.pl/owijarki-paperwrap/
Zastosowanie PaperWrap w różnych sektorach
Owijarki PaperWrap pracują przede wszystkim w sektorach, gdzie ekologia i zrównoważony rozwój są kluczowe:
- Magazyny i centra logistyczne – Przepisy ograniczające zużycie plastiku zmuszają te firmy do szukania alternatyw dla folii stretch, a papier Advantage StretchWrap spełnia te wymagania.
- Zakłady produkujące opakowania – Producentom opakowań papierowych i tekturowych naturalnie zależy na stosowaniu ekologicznych metod pakowania, co czyni PaperWrap doskonałym wyborem.
- Zakłady produkujące dla sieci handlowych – Przemysł ten jest jednym z użytkowników owijarek PaperWrap, które doskonale uzupełniają produkcję i dystrybucję artykułów dostarczanych do sieci handlowych.
- Magazyny e-commerce – W sektorze e-commerce rosną oczekiwania konsumentów, aby firmy stosowały zrównoważone rozwiązania w logistyce, a PaperWrap wpisuje się w te wymagania.
- Zakłady produkujące asortyment ekologiczny – Producenci produktów ekologicznych, takich jak opakowania wielokrotnego użytku, naturalne kosmetyki czy żywność organiczna, naturalnie korzystają z owijania papierem jako przedłużenia swoich proekologicznych działań.
Zapoznaj się z projektami referencyjnymi: https://paperwrap.pl/referencje/
Korzyści i wyzwania wdrożenia PaperWrap
- Wyższy koszt papieru – Pomimo wyższej ceny materiału, firmy muszą wdrażać ekologiczne rozwiązania, aby spełnić wymogi prawne i rosnące oczekiwania klientów.
- Oszczędności związane z dostosowania do podatków ekologicznych – Stosowanie papieru pozwala na uniknięcie dodatkowych opłat, takich jak Plastic Packaging Tax, co w dłuższej perspektywie może przynieść oszczędności.
- Ekologiczny wizerunek – Firmy korzystające z ekologicznych rozwiązań, takich jak PaperWrap, budują pozytywny wizerunek na rynku, co może stanowić przewagę konkurencyjną.
Trendy w automatyzacji pakowania
W miarę jak przepisy dotyczące plastiku stają się coraz bardziej restrykcyjne, a globalne trendy ekologiczne zyskują na znaczeniu, technologie takie jak PaperWrap będą odgrywać kluczową rolę w nowoczesnych magazynach i zakładach produkcyjnych. Automatyzacja pakowania z zastosowaniem papieru pozwala firmom nie tylko spełniać wymogi prawne, ale również budować zrównoważony wizerunek marki, co staje się coraz ważniejsze w relacjach z klientami.
Owijarki PaperWrap stanowią innowacyjne rozwiązanie w zakresie automatyzacji pakowania, łącząc ekologiczne podejście z nowoczesną technologią. Chociaż koszt materiału jest wyższy, to wymogi regulacyjne oraz rosnące oczekiwania klientów sprawiają, że zastosowanie papieru Advantage StretchWrap jest koniecznością. PaperWrap to nie tylko narzędzie do owijania palet, ale także inwestycja w przyszłość bardziej zrównoważonej logistyki i produkcji.
Testy owijania palet na PaperWrap
Owijanie palet papierem jest nie tylko modą, ale i koniecznością, biorąc pod uwagę przepisy związane z ochroną środowiska. PaperWrap, jako prekursor tej technologii, otwiera drogę dla bardziej ekologicznych rozwiązań w logistyce.
Zapraszamy do odwiedzenia naszego showroomu Strefa Pakowania w Warszawie, gdzie prezentowana jest pierwsza w Polsce owijarka testowa PaperWrap EW Technology do owijania palet papierem Mondi. Owijarka jest dostępna do testowania przykładowych palet.
📞 501 685 074
✉️ kontakt@di-zet.pl
